آشنایی با سنگ فیروزه

سنگ فیروزه یک کانی فسفات مس و آلومینیوم است. این سنگ به طور طبیعی در رنگ‌های آبی تا سبز روشن یافت می‌شود، اما اغلب برای بهبود رنگ با روغن یا موم درمان می‌شود. فیروزه یک سنگ قیمتی محبوب است که هزاران سال است که استفاده می‌شود. در بسیاری از فرهنگ‌ها، این سنگ نماد خوش شانسی، محافظت و خرد است. فیروزه تنها سنگ قیمتی است که در کتاب مقدس ذکر شده است. اعتقاد بر این است که فیروزه صاحب خود را از شر آسیب محافظت می کند. 

فیروزه اغلب برای ساخت جواهرات مانند انگشتر، گردنبند و گوشواره استفاده می شود. فیروزه همچنین می تواند برای حکاکی مجسمه ها و سایر اشیاء استفاده شود. فیروزه یک سنگ قیمتی زیبا و منحصر به فرد است که تاریخچه ای طولانی و غنی دارد. با مراقبت مناسب، فیروزه می تواند برای سال ها عمر کند و زیبایی خود را حفظ کند.

چگونگی به وجودآمدن سنگ فیروزه

سنگ فیروزه در اثر فرآیندی پیچیده و طولانی به نام دگرگونی گرمایی به وجود می‌آید. در ابتدا، مواد معدنی غنی از آلومینیوم و فسفر مانند آپاتیت در درون سنگ‌های آذرین وجود دارند. با گذشت زمان و تحت فشار و گرمای زیاد، این مواد معدنی ذوب شده و به سمت سطح زمین حرکت می‌کنند. در طول مسیر، مواد معدنی دیگری مانند مس، آهن و کلسیم به آنها اضافه می‌شوند. در نهایت، این مواد معدنی به صورت رگه‌ها یا توده‌هایی در سنگ‌های آذرین یا رسوبی متبلور می‌شوند و سنگ مادر را تشکیل می‌دهند.

محلول‌های سطحی غنی از مس با سنگ مادر که حاوی آلومینیوم و فسفر است، ترکیب می‌شوند. در اثر واکنش‌های شیمیایی و اکسیداسیون، مس به رنگ آبی در می‌آید و با آلومینیوم و فسفر ترکیب شده و کانی فیروزه را تشکیل می‌دهد. در طول زمان، کانی فیروزه به صورت بلورهای ریز متبلور می‌شود. اندازه و شکل بلورها به عواملی مانند دما، فشار و ترکیب شیمیایی محلول‌های مس بستگی دارد.

رنگ فیروزه به عواملی مانند مقدار مس موجود در محلول، ناخالصی‌ها و نوع سنگ مادر بستگی دارد. هر چه مقدار مس بیشتر باشد، رنگ فیروزه آبی‌تر خواهد بود. وجود ناخالصی‌هایی مانند آهن می‌تواند رنگ فیروزه را به سمت سبز متمایل کند. فیروزه به دلیل ساختار بلوری نامنظم، سختی پایینی دارد و به راحتی خراشیده می‌شود. سختی فیروزه به عواملی مانند اندازه بلورها و نوع ناخالصی‌ها بستگی دارد.

علت رنگ آبی و سبز در فیروزه

رنگ آبی و سبز در فیروزه به دلیل وجود عناصر و ناخالصی‌های مختلف در ساختار بلوری آن است.رنگ آبی، مس عنصر اصلی در ایجاد رنگ آبی فیروزه است. یون‌های مس با آلومینیوم و فسفر ترکیب شده و کانی فیروزه را به رنگ آبی در می‌آورند. وجود مقدار کمی آهن در فیروزه می‌تواند رنگ آبی آن را به سمت سبز متمایل کند. وجود تیتان در فیروزه می‌تواند رنگ آبی آن را عمیق‌تر کند.

رنگ سبز، آهن عنصر اصلی در ایجاد رنگ سبز فیروزه است. یون‌های آهن با آلومینیوم و فسفر ترکیب شده و کانی فیروزه را به رنگ سبز در می‌آورند. وجود کروم در فیروزه می‌تواند رنگ سبز آن را عمیق‌تر کند. وجود وانادیم در فیروزه می‌تواند رنگ سبز آن را به سمت آبی متمایل کند. نوع سنگ مادر می‌تواند بر رنگ فیروزه تاثیر بگذارد. شرایط محیطی مانند دما و فشار می‌توانند بر رنگ فیروزه تاثیر بگذارد. حرارت می‌تواند رنگ فیروزه را تغییر دهد.

راه ‌های افزایش عمر سنگ فیروزه

سنگ فیروزه سنگی زنده و حساس است و برای حفظ زیبایی و طول عمر آن، نیاز به مراقبت دارد.  فیروزه را در معرض نور مستقیم خورشید یا گرمای زیاد قرار ندهید. هنگام استفاده از سشوار یا اتو مو، فیروزه را از خود دور نگه دارید. فیروزه را در جواهرات خود در معرض گرمای زیاد، مانند شعله اجاق گاز یا بخاری، قرار ندهید.

فیروزه را با مواد شیمیایی مانند شوینده‌ها، عطرها، لاک غلط گیر، وایتکس و اسیدها تماس ندهید. هنگام شستشوی دست‌ها یا حمام کردن، انگشتر یا دستبند فیروزه را از خود دور کنید. از شوینده‌های ملایم و بدون مواد شیمیایی قوی برای تمیز کردن فیروزه استفاده کنید. فیروزه را در جعبه جواهرات یا کیسه پارچه ای نرم نگهداری کنید. هنگام انجام فعالیت‌های فیزیکی مانند ورزش یا کار با مواد سخت، فیروزه را از خود دور نگه دارید. مراقب باشید که فیروزه به سطوح سخت برخورد نکند و خراشیده نشود.

فیروزه را به طور مرتب با یک پارچه نرم و مرطوب تمیز کنید. از صابون ملایم و آب ولرم برای تمیز کردن فیروزه استفاده کنید. پس از تمیز کردن، فیروزه را با یک پارچه نرم و خشک کاملاً خشک کنید. از بخارشوی یا جواهرات التراسونیک برای تمیز کردن فیروزه استفاده نکنید.

فیروزه را به طور مرتب با روغن بادام یا روغن کرچک چرب کنید. از قرار دادن فیروزه در معرض مواد شیمیایی مانند عطر و ادکلن خودداری کنید. فیروزه را در معرض نور مستقیم خورشید برای مدت طولانی قرار ندهید. با رعایت این نکات ساده، می‌توانید از زیبایی و طول عمر سنگ فیروزه خود لذت ببرید.

نحوه تمیز کردن سنگ فیروزه

برای تمیز کردن سنگ فیروزه ابتدا سنگ فیروزه را با آب ملایم و ملاس خیلی نرم شستشو دهید تا ذرات خارجی و آلودگی‌ها از روی سنگ جدا شوند. می‌توانید از محلول ملاس (مخلوطی از آب و مایع ظرفشویی نرم) برای تمیز کردن سنگ فیروزه استفاده کنید. با استفاده از برس نرم یا دستمال نرم، سنگ را به دقت تمیز کنید.

پس از شستشو، سنگ را با دستمال نرم و تمیز خشک کنید و به خوبی آن را تمیز کنید. برای حفظ زیبایی و براقیت سنگ فیروزه، می‌توانید از روغن معدنی یا روغن آفتابگردان بر روی سنگ استفاده کنید و با دستمال نرم پاک کنید. توجه داشته باشید که بمنظور حفظ زیبایی و براقیت سنگ فیروزه، بهتر است از محصولات شیمیایی سخت یا مواد سنگین استفاده نکنید تا از خراشیدگی و آسیب به سنگ جلوگیری شود.

نکات مهم هنگام خرید سنگ فیروزه

اگر به فکر خرید سنگ فیروزه هستید، چند نکته وجود دارد که باید در نظر داشته باشید:

• رنگ: رنگ فیروزه از آبی روشن تا سبز روشن متغیر است. هر چه رنگ آبی عمیق تر باشد، سنگ ارزشمندتر است.
• وضوح: فیروزه باید عاری از ترک، لکه یا ناخالصی باشد.
• برش: فیروزه در انواع مختلف برش خورده است. شکل ها، محبوب ترین شکل ها بیضی و کابوچون هستند.
• اندازه: فیروزه در اندازه های مختلف موجود است. قیمت سنگ با اندازه آن افزایش می یابد.
• درمان: بسیاری از فیروزه ها با روغن یا موم درمان می شوند تا رنگ آنها را بهبود بخشد. هنگام خرید فیروزه، مهم است که بدانید سنگ چگونه درمان شده است.

با مراقبت مناسب، فیروزه می تواند برای سال ها عمر کند. فیروزه خود را از گرما و نور مستقیم خورشید دور نگه دارید. فیروزه خود را با آب گرم و صابون ملایم بشویید. از مواد شیمیایی خشن مانند سفید کننده یا پاک کننده های جواهرات روی فیروزه خود استفاده نکنید. فیروزه خود را در جعبه جواهرات یا کیسه پارچه ای نرم نگهداری کنید.