آشنایی با بایدها و نبایدهای مهریه
مهریه یا کابین، مالی است که مرد در هنگام عقد نکاح به زن می‌دهد یا تعهد به پرداخت آن می‌کند. مهریه در واقع هدیه‌ای از طرف مرد به زن است و می‌تواند به صورت نقدی، سکه، ملک یا هر چیز با ارزش دیگری باشد. در ادامه با مجله اینترنتی فراوک همراه باشید تا با نکاتی مهم درباره تعیین مهریه و باید نباید های آن آشنا شویم.
انواع مهریه
- مهرالمسمی: مهری است که مقدار آن در عقد نکاح مشخص می‌شود. این نوع مهریه رایج‌ترین نوع مهریه است و می‌تواند به صورت عددی (مثلاً ۱۰۰ سکه بهار آزادی) یا به صورت وصفی (مثلاً یک آپارتمان در تهران) تعیین شود.
- مهرالمثل: مهری است که در صورت عدم تعیین مهرالمسمی، به زن تعلق می‌گیرد و مقدار آن با توجه به شان و منزلت زن، توسط عرف تعیین می‌شود. برای تعیین مهرالمثل، عواملی مانند تحصیلات، شغل، سن، زیبایی، موقعیت اجتماعی و خانوادگی زن در نظر گرفته می‌شود.
- مهرالمتعه: مهری است که در عقد نکاح موقت تعیین می‌شود. مقدار مهرالمتعه با توجه به مدت زمان عقد موقت و شرایط زن و مرد تعیین می‌شود.
- مهریه عندالمطالبه: زنی که مهریه عندالمطالبه دارد، می‌تواند هر زمان که بخواهد، مهریه خود را از شوهرش مطالبه کند.
- مهریه عندالاستطاعه: زنی که مهریه عندالاستطاعه دارد، فقط زمانی می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند که شوهرش توانایی پرداخت آن را داشته باشد.
فواید تعیین مهریه
مهریه می‌تواند به عنوان پشتوانه‌ای مالی برای زن در زندگی مشترک باشد. در صورت بروز مشکلاتی مانند طلاق، زن می‌تواند از مهریه خود به عنوان منبعی برای تامین مالی خود استفاده کند. در صورت طلاق، مهریه می‌تواند به عنوان جبران خسارات روحی و روانی به زن تعلق بگیرد. طلاق می‌تواند برای زن تجربه‌ای دشوار و آسیب‌زا باشد و مهریه می‌تواند تا حدی این آسیب‌ها را جبران کند.
مهریه می‌تواند به عنوان نمادی از ارزش و احترام زن در زندگی مشترک باشد. پرداخت مهریه از سوی مرد نشان‌دهنده تعهد او به زن و ارزش و احترامی است که برای او قائل است. مهریه می‌تواند به عنوان عاملی برای ایجاد تعهد در مرد نسبت به زن و زندگی مشترک باشد. مردی که مهریه‌ای به زن تعهد می‌کند، بیشتر به حفظ و استحکام زندگی مشترک خود اهمیت می‌دهد. مهریه می‌تواند به زن کمک کند تا استقلال مالی خود را حفظ کند. در صورت بروز مشکلاتی در زندگی مشترک، زن می‌تواند با استفاده از مهریه خود، از نظر مالی مستقل از شوهرش باشد.
معایب مهریه
بالا بودن مهریه می‌تواند مانعی برای ازدواج جوانان باشد. در برخی موارد، ممکن است از مهریه به عنوان ابزاری برای سوء استفاده از مرد استفاده شود. در برخی موارد، اختلافات حقوقی در مورد مهریه می‌تواند به وجود آید.
نکاتی در مورد مهریه
میزان مهریه باید با توافق زوجین تعیین شود و به شان و منزلت زن و شرایط اقتصادی مرد توجه شود. مهریه باید با توجه به توان مالی مرد تعیین شود تا در آینده مشکلی برای پرداخت آن به وجود نیاید. زن می‌تواند در صورت تمایل، مهریه خود را به شوهرش ببخشد. در نهایت، مهریه یک موضوع مهم در ازدواج است که باید با دقت و ظرافت به آن توجه شود.
در چه صورت مهریه به نرخ روز محاسبه نمی شود؟
مهریه به عنوان یک تعهد مالی، مشمول افزایش قیمت و محاسبه به نرخ روز می‌شود. اما در شرایطی خاص، ممکن است این اتفاق نیفتد. اگر زن و شوهر در عقدنامه به طور صریح توافق کنند که مهریه به نرخ روز محاسبه نشود، این توافق معتبر خواهد بود و مهریه به همان مبلغ تعیین شده در عقدنامه پرداخت می‌شود. توافق می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی باشد، اما اثبات توافق شفاهی در صورت بروز اختلاف دشوارتر خواهد بود.
اگر مهریه به صورت عندالاستطاعه تعیین شده باشد، به این معنی است که مرد فقط زمانی موظف به پرداخت مهریه است که توانایی مالی آن را داشته باشد. در این شرایط، زن نمی‌تواند مدعی افزایش مهریه به نرخ روز شود. البته، اگر مرد در زمان پرداخت مهریه توانایی مالی پرداخت آن را به نرخ روز داشته باشد، زن می‌تواند مطالبه مهریه به نرخ روز را انجام دهد. در صورت فوت شوهر، مهریه به نرخ روز محاسبه نمی‌شود و زن فقط می‌تواند همان مبلغ تعیین شده در عقدنامه را از ورثه شوهرش دریافت کند.
البته، اگر در وصیت‌نامه شوهر، به پرداخت مهریه به نرخ روز اشاره شده باشد، این وصیت اجرا خواهد شد. اگر زن مهریه خود را به شوهرش ببخشد، دیگر حق مطالبه آن را به نرخ روز یا هر مبلغ دیگری نخواهد داشت. در شرایط خاص اقتصادی، مانند تورم‌های بسیار بالا، ممکن است قاضی با توجه به شرایط، حکم به عدم محاسبه مهریه به نرخ روز بدهد. البته، این موضوع به نظر قاضی و بررسی شرایط خاص هر پرونده بستگی دارد.
آیا قانون برای پرداخت مهریه سقف تعیین کرده است؟
بله، در ایران، قانون برای پرداخت مهریه سقف تعیین کرده است. طبق ماده ۱۰۹۰ قانون مدنی ایران، مهریه باید در حد معقول و بر اساس شرایط اقتصادی طرفین تعیین شود. هرگونه مهریه بیش از حد معقول توسط دادگاه قابل تقاضا و تصحیح است. به عنوان مثال، در سال ۱۴۰۰، سقف مهریه برای مناطق شهری در ایران توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین شده است. این سقف برای هر منطقه و شهر ممکن است متفاوت باشد و بر اساس شرایط اقتصادی آن منطقه تعیین می‌شود.
بنابراین، پرداخت مهریه باید به صورت معقول و بر اساس قوانین و مقررات مربوطه انجام شود. در صورتی که مهریه تعیین شده توسط طرفین یا دادگاه، متناسب با شرایط اقتصادی و اجتماعی باشد، قانونی نیست که آن را تصحیح کند. اما در صورت تعیین مهریه بیش از حد معقول، امکان تصحیح آن توسط دادگاه وجود دارد.
آیا سقف مقدار مهریه 110 سکه است؟
خیر، سقف مقدار مهریه 110 سکه نیست. در واقع، هیچ محدودیتی برای مقدار مهریه در قانون ایران وجود ندارد. اما، در سال 1391، قانون جدیدی به نام “قانون حمایت از خانواده” تصویب شد که در آن، به طور ضمنی به موضوع مهریه 110 سکه پرداخته شده است. اگر مهریه تا 110 سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، زن می‌تواند در صورت عدم پرداخت توسط شوهر، از طریق دادگاه و بدون نیاز به اثبات تمکن مالی شوهر، آن را مطالبه کند.
اگر مهریه بیشتر از 110 سکه باشد، زن برای دریافت مازاد 110 سکه، باید اثبات کند که شوهرش توانایی مالی پرداخت آن را دارد. در صورت اثبات تمکن مالی شوهر، مازاد 110 سکه نیز قابل مطالبه خواهد بود. این قانون به معنای محدودیت مهریه به 110 سکه نیست. زن می‌تواند مهریه خود را هر مبلغی که می‌خواهد تعیین کند. 110 سکه فقط به عنوان یک حَد برای تسهیل و تسریع در فرآیند مطالبه مهریه در نظر گرفته شده است.
